In veel gemeenten zijn de overheadkosten, mede als gevolg van de decentralisaties in het sociaal domein, de afgelopen jaren toegenomen. Het lijkt erop dat de overheadkosten een steeds groter aandeel van de gemeentelijke begroting innemen. De rekenkamercommissie van de gemeente Zundert heeft onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de overheadkosten vanaf 2017 tot heden. De onderzoeksresultaten wor-den woensdag 7 december 2021 aan de gemeenteraadsleden gepresenteerd
De overheadkosten in Zundert nemen in de periode 2017-2019 op basis van realisatiecijfers toe van 217 euro naar 252 euro per inwoner. Dit komt overeen met een stijging van 16%. Op basis van begro-tingscijfers nemen de kosten toe tot 279 euro per inwoner in 2024. Dit komt neer op een aanvullende stij-ging van 11%. Cumulatief over de hele periode is dit 29%. Bij het rekenkameronderzoek stonden de vol-gende drie vragen centraal:
1. Hoe hebben de overheadkosten zich de afgelopen jaren in Zundert ontwikkeld?
2. Hoe verhoudt zicht dat tot vergelijkbare gemeenten?
3. Wat is de oorzaak van de verschillen in overheadkosten en wat zijn de mogelijkheden deze te be-heersen en te beïnvloeden.
Deze vragen worden in het eindrapport beantwoord.
Volgens de rekenkamercommissie is overhead noodzakelijk als ondersteuning van de primaire processen die publieke dienstverlening mogelijk maakt. Overhead gedraagt zich als smeerolie bij een machine. Ge-bruik er teveel van en de motor gaat roken, gebruik te weinig en de machine loopt vast. De juiste dose-ring vereist dat de gemeente de aard en omvang goed beheerst. De gemeente moet in staat zijn om niet alleen inzicht te bieden in kosten en kwaliteit van de door overhead geleverde diensten. Ze moet ook in staat zijn de gevolgen van verhogen of verlagen inzichtelijk te maken.
De overheadkosten in Zundert hebben zich op vergelijkbare wijze ontwikkeld als bij referentiegemeenten. Daarbij doet de stijging zich in Zundert wel eerder voor. Maar de overheadkosten zijn in 2021 iets lager dan bij referentiegemeenten. Voor de onderzochte onderwerpen komt het beeld naar voren dat Zundert relatief vroeg anticipeert op nieuwe eisen.
Aan de hand van de conclusies uit het onderzoek doet de rekenkamercommissie een viertal aanbevelingen die zich als volgt laten samenvatten:
1. Voer nader te bepalen prestatie-indicatoren in voor met name ICT, Archief en KCC. Zorg voor een doorontwikkeling van de servicenormen van het KCC en stel vast welke beschikbaarheid minimaal vereist is om de publieke dienstverlening te waarborgen.
2. Voer bij Equalit (ICT-dienstverlener) in 2022 een Service Level Agreement in met systematische meting van het feitelijke dienstverleningsniveau en de tevredenheid van de gebruikers.
3. Maak beleid met betrekking tot de keuzes inzake huisvesting en facilitair waarbij de keuzes cen-traal worden belegd in de ambtelijke organisatie.
4. Neem een systematische analyse van de overhead en de beïnvloedbaarheid ervan op in de para-graaf bedrijfsvoering van begroting en jaarrekening.
Het college sluit in haar bestuurlijke reactie aan bij de analyse. De aanbevelingen passen volgens het col-lege in de hernieuwde focus op de directe dienstverlening en het gesprek met de raad over de kwaliteit van die dienstverlening. Ze neemt de aanbevelingen over.
