Taken gemeenteraad

De kiesgerechtigde inwoners van de gemeente kiezen eens per vier jaar hun volksvertegenwoordigers in de gemeenteraad. Om deze taak goed in te vullen zoeken de fracties regelmatig contact met de inwoners. Dit doen zij door het afleggen van werkbezoeken en het organiseren van informatie- en partijbijeenkomsten.

De raad stelt dus kaders of uitgangspunten vast. Bij grote projecten of beleidsvoorstellen wordt vaak gebruik gemaakt van een startnotitie, waarin het college de raad voorstelt een aantal uitgangspunten vast te stellen. Op basis van deze uitgangspunten werkt het college een raadsvoorstel verder uit. In een beeldvormende raadsbijeenkomst werkt men aan die kaders.

De raad kan ook op eigen initiatief kaders voorstellen met het indienen van moties en amendementen. Als een motie door de meerderheid van de raad wordt ondersteund, is het een opdracht aan het college om die uit te voeren. Een amendement is een wijzigingsvoorstel op een - door het college voorgelegd - raadsbesluit. Een aangenomen amendement wordt meestal door het college uitgevoerd.

Met de jaarrekening legt het college verantwoording af over het uitgevoerde beleid het voorbije jaar. Ook over het lopende jaar wordt verantwoording afgelegd met de 1e en 2e bestuursrapportage. Hiernaast kan de raad het college nog op een aantal andere manieren controleren:

• Auditcommissie: in deze commissie zitten raads- en burgerleden. Zij geven advies aan de gemeenteraad;
• Rekenkamercommissie: deze commissie - bestaande uit raadsleden - doet onderzoek naar het uitgevoerde beleid;
• Accountant: deze controleert - in opdracht van de raad - de jaarrekening en de gemeentelijke boekhouding. 

De gemeenteraad werkt met een drietrapsmodel, het BOB-model: beeldvormend, opiniërend en besluitvormend:

• Beeldvormend: in een beeldvormende raadsbijeenkomst worden de eerste ideeën uitgewisseld én wordt informatie opgehaald om deze ideeën verder uit te werken;
• Opiniërend: raads- en burgerleden behandelen - tijdens de Ronde - voorstellen van het college. Zij adviseren de gemeenteraad;
• Besluitvormend: de gemeenteraad neemt tijdens de raadsvergadering - Het Besluit - een beslissing over het voorstel.

De Ronde-vergaderingen vinden plaats op dinsdag en woensdag, meestal elke vier weken. De raad vergadert op dinsdag. Het vergaderrooster, de agenda en de bijbehorende stukken vindt u op ons Raadsinformatiesysteem.

Het Besluit begint om 20.00 uur, waarin besluiten worden genomen op basis van de adviezen die 4 weken eerder door De Ronde zijn gegeven. Er is onderscheid tussen besluitvorming met en zonder debat (de hamerpunten). Als in De Ronde blijkt dat alle fracties een unaniem positief advies hebben uitgebracht over een raadsvoorstel, wordt dat als hamerpunt op de raadsagenda geplaatst. Daarover wordt dan geen inhoudelijke bespreking meer gevoerd in de gemeenteraad.

Een week later vindt De Ronde plaats op 1 of 2 avonden, afhankelijk van het aantal agendapunten. Elke Ronde begint met een vragenhalfuurtje. Hierin is ook ruimte voor inwoners om in te spreken over een bepaald onderwerp.

Na elke Rondebespreking wordt duidelijk wat de standpunten zijn van alle partijen (opinievorming). Dit alles leidt tot advisering aan de gemeenteraad, die 4 weken later een besluit neemt (besluitvorming).

Ook het college heeft besluitvormende bevoegdheden, bijvoorbeeld het vaststellen van subsidies en verkeersbesluiten. Die uitvoering wordt gecontroleerd door de gemeenteraad. Het college is verantwoordelijk voor de financiën van de gemeente. De door de raad vastgestelde begroting vormt hiervoor de basis.

Naast taken die het college zijn opgelegd door de gemeenteraad, heeft het college ook eigen taken. Bijvoorbeeld het correct uitvoeren van landelijk vastgestelde wettelijke taken. Als het nodig is, kan de raad het college opdracht geven om eerder vastgesteld beleid aan te passen. Populair gezegd: de raad zet de lijnen uit, college voert uit. De raad controleert en stelt (eventueel) beleid bij. Dit wordt door weer door het college uitgevoerd.

De burgemeester heeft - als zelfstandig bestuursorgaan - bevoegdheden op het terrein van openbare orde en veiligheid. Voorbeelden van deze bevoegdheden zijn het sluiten van een woning of het instellen van een samenscholings- of gebiedsverbod. Daarnaast is de burgemeester voorzitter van het college en van de gemeenteraad.